ASP
ASP NEDİR?
Asp Microsoft tarafından 1996 yılında gelistirilmiştir. Asp Activ Server Pages ( Aktif sunucu sayfaları )nın kısaltılmıs biçimidir.Asp tek başına bir programlama dili degildir.Özellikle web sunucusu ile çalışan bir tekniktir.Asp sayesinde veri tabanı uygulamaları ve elektronik ticaret siteleri kolayca yaratılabilir.Html sayfaları içerisine asp kodlarını gömerek dinamik sayfalar oluşturabiliriz. Bu html kodlarının içerisine gömdügümüz asp kodları sunucu tarafında işlenerek istemcinin browserına sadece duragan html kodları gönderilir.Asp kodları hiç bir şekilde browserda çalıştırılmaz ( browsera gönderilmez) Buda demek oluyorki Asp Tüm tarayıcılardan bagımsız olarak çalısır.İnternet explorer,Netscape Nevigator,Opera gibi Browserlarda aynen çalışacaktır.Bir html sayfasına Javascript yazildıgında sag tıklayarak kaynagı görüntüle (view source) ü tıkladıgımızda bu java script kodlarını görebiliriz.Fakat Asp'de yazdıgımiz kodlar kesinlikle bu şekilde görünmeyecek böylelikle bir çok çaba harcayarak yazdığınız kodları kimse çalamayacaktır. Asp içerisinde Vbscript ve javascript denilen scripting dilleri kullanılabilir.Buda Asp yi daha cazip hale getiren özelliklerden birisidir.Eger daha önce javacript veya Vbscript dilini biliyorsaniz Asp ögrenmek sizin için tahmininizden de kolay olacaktır.
ASP ÖĞRENMEK İÇİN NELERE İHTİYACIMIZ VAR?
Aslinda asp kodlarının hep basit bir metin editörü notepad gibi bir editörde yazılacagını söylerler.Dogrudur yazılabilir ama ben hiç sanmıyorum böyle basit bir editör ile asp kodu yazan kalmamıştır.Mesala ben homesite kullaniyorum.Bunun dışında Microsoft Frontpage, Microsoft Visual Interdev,Asp express Vb gibi programlar kullanılabilir.Bunları sitenin Asp programları bölümünden daha ayrıtılı bir şekilde ögrenebilirsiniz. Yazdığımız Asp kodları web server üzerinde yayın dizinine konulur.Web server olarak Windows 98 Pws,Windows NT Workstation pws,Windows NT İnternet Information Server,Windows 2000 Server İnternet Information Server kullanabilir.( windows2000 server kuruldugunda İnternet Information Server kendiliginden kurulur) İlerleyen bölümlerde pws'nin kurulumunuda gözönüne alacağız.Asp ,web sunucusu,Asp kodu ve html kodu olmak üzere değişik bölümleri olan proğramlardır.Asp sayfaları bir html kodu gibi yazılıp çalıştırılamazlar.Asp sayfalarının uzantısı .asp olmak zorundadır.bu yazdıgımız kodlar yukarıda bahsettiğimiz web server üzerinde çalıştırılırlar.Bu kodları kendi server'ınız üzerinde çalıştırırken http://localhost/sayfanızinismi.asp şeklinde çağırırsınız.
Bir Asp sayfasında aşsağıdakiler kullanılır:
1. Düz metin
2. Html kodları
3. Script dilleri
4. Asp nesneleri
5. Ado nesneleri
Html kodları içerisinde asp kodlarını yazarken <%... %> İşaretleri arasına yazdıgımız asp kodlarını koyarız. Aşagıda html kodları arasından asp ile o anki tarihi yazdırıyoruz.
<HTML>
<BODY>
<%=Now()%>
</BODY>
</HTML>
Yukarıda vbscript fonksiyonlarından Now () fonksiyonu kullanılmıştır.Bu kodun çıktısı 25/06/2002 22:11:02 gibi olacaktır.O an server'daki tarih ve saati ekrana yazacaktır.Asp ile ilgilendikçe daha çok seveceksiniz ve göreceksiniz ki Asp gerçekten ögrenilmesi en kolay web programlarından birisidir.
ASP NASIL ÇALIŞIR?
Asp sayfaları sunucu tarafında çalısacak kodlar içerir .Böylece dinamik olarak web sayfaları yaratmamızı sağlar.Asp sayfalarında bir birtakım yerleşik nesneler bulunur.Ayrıca Asp sayfaları bileşenlerlede zenginleşebilir.Veri tabanları ile çalışma E-pota gönderme veya dosya sistemine erişmeyi sağlar.bunun için Asp ile yapılabileceklerin sınırı yok gibidir.
Şimdi gelelim Asp'nin nasıl çalıştıgına.
1. Kullanıcı tarayıcısına istedigi adresi yazar. (http://localhost/default.asp )
2. Tarayıcı bu istegi DNS aracılıgı ile Web Server'a gönderir.
3. Web sunucusu bu adrese dahil dizinde bu sayfayı arar bulur ve Asp sayfasının içerisindeki kodları daha öncede belirttigimiz <% %> tag ları arasındaki kodları bulur ve ayırır
4. Web sunucusu bu dosyayı ASP.DLL 'e gönderir.
5. Asp dosyası içerisindeki komutlar işlenir ve bir html sayfası oluşturulur.
6. html belgesi buradan tarayıcıya gönderilir
7. Bu kodlarda tarayıcı tarafından yorumlanarak görüntülenir.
Şunu söylemeliyim ki Asp diger web programlama tekniklerine göre çok daha hızlıdır.
PEKİ ASP İLE NE YAPACAĞIM?
Asp özellikle Microsoft SQL Server ve MicrosoftAccess gibi veri tabanlarına erişerek yeni kayıt eklemeyi,sorgulama yapmayı, değiştirmeyi veya değişik scriptlerle aklınıza gelecek birçok şeyi yapmanızı ağlar.Bir de asp e-ticaretin vazgeçilmez unsurlarından biridir.Şimdi bir veritabanına erişim yaparak kayıtları listeleyelim.
<%@Language=vbscript %>
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>Asp ile veritabaný sorgulama</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Üyeler;
<%
Dim conn
Dim Rs
'Önce veritabanýna baðlantýmýzý yaratalým
Set conn=Server.createObject("ADODB.connection")
Conn.Open "Provider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;Data Source="& server.MapPath("veritabanim.mdb")"
Set Rs=Conn.Execute("Select * From uyeler")%>
<TABLE BORDER="1">
<%
'Þimdi tüm alanlarý listeleyecek dögüyü baþlatýyoruz.
While not Rs.Eof
%>
<TR>
<TD><%=Rs("uye_adi")%></TD>
<TD><%=Rs("soyadi")%></TD>
<TD><%=Rs("mail_adresi")%></TD>
<TD><%=Rs("url_adresi")%></TD>
</TR>
<%
Rs.MoveNext
Wend
%>
</TABLE>
<%
Rs.close
Conn.Close
%>
</BODY>
</HTML>
